اثر زمین لرزه 27 فوریه 2010 شیلی در کوتاه شدگی طول روزها
گردآوری و ترجمه: مسعود تقابنی کارشناس پژوهشکده زلزله شناسی
taghaboni@iiees.ac.ir
بر اساس گزارشهای منتشر شده در وب سایت NASA، زمین لرزه 27 فوریه 2010 شیلی با بزرگای 8/8، باعث کوتاه شدگی احتمالی طول روزها گردیده است.
محاسبات و تحقیقات ریچارد گروس و همکارانش در مرکز پژوهشیJPL ناسا، نشان می دهد که این زمین لرزه باعث ایجاد تغییر اندکی در محور چرخش زمین شده است. وی و همکارانش با بهره گیری از مدلهای پیچیده، محاسبه نموده اند که این زمین لرزه باعث کوتاه شدگی طول روزها به اندازه تقریبی 26/1 میلیونیوم ثانیه گردیده است. این زمین لرزه با تاثیر بر روی محور چرخش کره زمین آن را در حدود2/7 ثانیه در زاویه شعاعی ( در حدود 8 سانتیمتر و یا 3 اینچ) تغییر داده است. لازم به ذکر است محور چرخش زمین در شمال و جنوب کره زمین یکسان نمی باشد و در حدود 10 متر اختلاف بین محل محور فرضی محور با محل واقعی آن وجود دارد.
وی پیشتر نیز با مقایسه مشابه ای در خصوص زمین لرزه 2004 سوماترای اندونزی با بزرگای 9/1، تعیین نمود که آن رخداد نیز باعث کوتاه شدن طول روزها به اندازه 6/8 میلیونیوم ثانیه و 2/32 ثانیه در زاویه شعاعی ( در حدود 7 سانتیمتر یا 2/76 اینچ) گردیده است.
ریچارد گروس معتقد است؛ هرچند که زمین لرزه 2010 شیلی از زمین لرزه 2004 سوماترا کوچکتر است ولی با این وجود به دو دلیل اثر بیشتری در کوتاه شدگی طول روزها داشته است. اول آنکه زمین لرزه سوماترا در فاصله نزدیکتری نسبت به خط استوا رخ داده در حالی که زمین لرزه شیلی در عرض جغرافیایی میانی تر کره زمین رخداده است و در نتیجه زمین لرزه شیلی اثرات بیشتری در تغییر محور چرخش زمین ایجاد نموده است. دلیل دوم انکه گسل مسبب زمین لرزه 2010 شیلی دارای شیب لغزش کمتری در مقایسه با گسل مسبب زمین لرزه 2004 سوماترا بوده و این امر باعث گردیده است که گسل مسبب زمین لرزه شیلی اثر بیشتری در جابجایی عمودی جرم توده زمین و به تبع آن تغییر بیشتری در محور چرخش زمین ایجاد شده باشد.
گروس اعتقاد دارد؛ هرچند مقادیر این تغییرات بقدری کوچک بوده که قابل احساس نمی باشند ولی با بررسی های دقیقتر علمی اطلاعات حاصل از زمین لرزه 2010 شیلی در آینده، این نتایج مورد تدقیق بیشتر و استفاده پژوهشگران قرار خواهد گرفت.